Modern Türk karikatürünün öncülerinden, çizgi filmci Tonguç Yaşar hayatını kaybetti

Tonguç Yaşar

(Fotoğraf: Akdağ Saydut)

Çağdaş Türk karikatürünün öncü isimlerinden Tonguç Yaşar, 15 Aralık 2019 Pazar günü İstanbul'da vefat etti. Cenazesi bugün Florya'daki Basınköy Camisi'nde öğle vakti kılınan cenaze namazı ardından Feriköy Kabristanı'nda toprağa verildi.
Tonguç Yaşar, 1932'de İstanbul’da doğdu. İlk ve ortaöğrenimini İstanbul'da yaptı. İlk karikatürü Hür Adam dergisinde yayınlandı (1952). Akbaba, Dolmuş, Tef, Taş Karikatür ve Yön dergilerinde haftalık; Vatan gazetesinde günlük karikatürler çizdi. Çizgileri yurtdışında yayımlandı. Uluslararası yarışmalarda kazandığı ödüller: Belçika Knokke Heist Birincilik Ödülü (1972), Yugoslavya Üsküp Başarı Ödülü (1972), İtalya Marostica İkincilik Ödülü (1973), Akşehir Uluslararası Nasreddin Hoca Karikatür Yarışması Başarı Ödülü (1974, 1979).

Tonguç Yaşar, karikatürün yanısıra çizgi film çalışmaları yaptı. Senaryo metnini sanat tarihçisi Sezer Tansuğ'un yazdığı "Amentü Gemisi Nasıl Yürüdü" adlı kısa filmi ile 2. Adana Altın Koza Film Şenliği'nde jüri özel ödülü aldı (1970). Aynı film 1973’te 30 ülkenin 600 filmle katıldığı Uluslararası 9. Annecy Çizgi Film Festivali’nde ön elemeyi geçerek gösterime hak kazanan ilk Türk çizgi filmi oldu. Sanatçı, "Yaşa Don Kişot" çizgi filmi ile TRT Kültür Sanat ve Bilim Ödülleri Yarışması’nda İkincilik Ödülü ve Darüşşafaka Lisesi Sinema Kulübü 1. Uluslararası Kısa Film Şenliği En İyi Film Ödülü'nü aldı (1971). Kültür Bakanlığı’nın düzenlediği Nasreddin Hoca Çizgi Film Yarışması’nda birincilik ödülünü alarak (1979) bakanlığa iki Nasreddin Hoca filmi yaptı. Yine kısa filmleriyle Kültür Bakanlığı Başarı ödülleri aldı (1985, 1986, 1987). Fazıl Hüsnü Dağlarca’nın "Balina ile Mandalina", Sait Faik’ten "Topal Martı" başta olmak üzere 16 kısa metraj çizgi film yaptı. Film jenerikleri hazırladı.
Sülüname (E Yayınları, İstanbul 1969), Tonguç (Metis Yayınları, İstanbul 1983), Karikatürler (Sem kartpostal, İstanbul 1986) ve Kapısu (Karikatürcüler Derneği Yayınları, İstanbul 1999) adlı albümleri yayınlandı.