Bu yıl yedincisini düzenlediğimiz "vatandaşlık" konulu uluslararası karikatür yarışmamızın ödül listesinde bir tek Türk karikatürcünün olmaması sizleri düşündürmüş olabilir. Oysa bu yıl rekor bir katılım oldu. 53 ülke çizeri toplam 910 karikatürle yarışmamıza katıldı. (Türkiye'den katılım İran'dakinin onda biri neredeyse..)
Ne yazık ki, Türkiye'de karikatür "Leman", "Uykusuz" ve "Penguen" dergilerindeki karikatür anlayışıyla "ulusal/nationalist" bir çerçeveye sıkıştı kaldı. Bu, karikatür sanatı adına üzücü bir durum. Eskiden uluslararası arenada ülke olarak çok daha fazla adımız duyulurdu. Oysa şimdi bu sayı iki elin parmaklarını geçmeyecek kadar sınırlı. Bunun nedenleri üzerine iyi düşünmek gerekir. Yakın geçmişteki süreci iyi yönetemeyen bir dernek yönetimi bunun en büyük sorumlusudur bence. Karikatürü sadece "patlak gözlü - kepçe kulaklı - domates burunlu" cinali'ler çizmekle sınırlı tutan bir zihniyet, Türk karikatürünü yerle bir etmiştir. Oysa karikatür kurslarından geçilmiyor ülkemizde. Kurs veren çizerlere baktığımızda çoğu henüz kendi çizgisel sürecini tamamlayamamış arkadaşların bu işe kalkıştığını görüyoruz. Varın siz düşünün o genç beyinlere nasıl bir çizgi ve "etik karikatür" anlayışını empoze ettiklerini..
Karikatür "Konuşma Balonlu" bir "Ulusal Sanat" değildir. Gücünü sadece ve sadece "çizgi"den alan "evrensel" bir sanattır. Dünyadaki tüm dilleri ve dinleri birleştiren yegane sanat dallarından biri olan karikatür, en "protest" sanat dallarının da başında gelir. Bu çerçeveden baktığımızda karikatür sanatının iyi yönetilmediği gibi iktidar baskısına da boyun eğdiği açıkça görülmektedir ülkemizde. Oysa karikatürün en başarılı olduğu dönemler en çok baskı gördüğü dönemler olmuştur yakın geçmişimizde. Bunun örneklerini Cumhuriyet tarihinde çokça görebilmek mümkün. Geldiğimiz noktadaki sonucun nedenleri ve çözümleri karikatürcülerin sorumluluğu olmasının yanısıra topluma karşı olan vicdanlarıdır herşeyden önce. Bu serzenişlerim tüm karikatürcüleri bu konuda düşünmeye ve çözüm üretmeye naçizane bir çağrı olarak yorumlansın isterim.
Saygıyla, Sevgiyle.. Çizgiyle..
Erdoğan Karayel.
Ödül alan karikatürler: http://files.donquichotte.org/citizenship-rulers.jpg.
(Kaynak: facebook).
1 yorum:
Katılıyorum.İnsanımız karikatür yorumlamak istemiyor.Yazıyı okuyup gülmek istiyor.Eleştiri de istemiyor.Karikatürist zaten eleştirmeye korkuyor.Bel altı esprilerin olduğu karikatürleri tercih ediyor.Çözüm basit değil.Toplanıp uzun uzun tartışmak gerekir.
Yorum Gönder