"Dünyanın en iyi karikatürcüsü" olur mu?
Geçtiğimiz günlerde bir site tarafından ''dünyanın en iyi karikatürcüsü'' seçildi. Hemen soralım: ''Dünyanın en iyi karikatürcüsü'' olur mu, olmaz mı?.. Dünyanın en iyi futbolcusu, şarkıcısı, mankeni, bilim adamı, vb. belki olabilir, ama dünyanın en iyi karikatürcüsü olmaz. Zorlamayın, çünkü sanatta en iyi diye bir yer yok, sürekli en iyiye gidiş, arayış ve en güzeli, en mükemmeli arama serüveni vardır. Dünyanın en iyi futbolcusunu seçebilirsiniz ve zaten seçiliyor da... örneğin Messi dünyanın en iyi futbolcusu seçildiğinde buna itiraz edecek çok az kişi vardır, çünkü futbolda değerlendirme kriterleri görece değil, nettir.Peki, sanatta bu böyle mi? Dünyanın en iyi ressamı dediğimde mutlaka itirazlar olacaktır. Dünyanın en iyi yazarı dediğimde de yine itirazlar olacaktır... Karikatüre gelince, karikatürde böyle bir deyimi kullanmak birçok açıdan tartışma ve polemikleri beraberinde getirir. En iyiler, en mükemmeller vardır, ama dikkat edin, burada "dünyanın en iyisi" deyimi kullanılıyor. Ne demek "en iyi"? Kime göre, neye göre, "en iyi"? Bu en iyiyi seçenlerin karşısına başkaları en iyileri koyarsa ne olacak?.. gibi soruları çoğaltabiliriz. Ama sanatta "en iyi" ünvanı son derece magazinsel bir unvandır. Sanatta eğer "ben oldum, artık zirvedeyim" dediğiniz anda aşağı yuvarlanmanız an meselesidir. Çünkü, bunu yaptığınızda, sanatı sınırlamış ve kategorize etmiş olursunuz. Hele hele, bunu karikatür sanatı gibi çok daha farklı, aykırı ve özgür bir sanat dalında yaparsanız, bir magazin figürü haline gelmeniz bile mümkün olabilir. Ama sanatı magazinleştirmek gibi bir derdiniz varsa, o da ayrı bir konu başlığı olabilir...
Dünyanın en iyi futbolcusunu seçer gibi dünyanın en iyi karikatürcüsünü seçmek oldukça yanlış bir kriter ve unvan anlamına gelir. Hatta, yukarıda değindiğim gibi, sanatı sınırlarla çevirmek anlamına bile gelebilir. Yılın ya da ayın en iyi karikatürcüleri gibi bir değerlendirme belki mümkün olabilir, ama "dünyanın en iyi karikatürcüsü" tanımı oldukça iddialı olmanın ötesinde, içerik olarak yanlıştır. Çünkü karikatürist futbolcu, artist, oyuncu, reklam yıldızı, manken, pop star değildir. Sanatın magazinleşmesine yol açacak her türlü unvan ve tanım, o sanat dalına zarar verir. Sanatta en iyi diye bir şey yoktur; iyiler vardır ve iyiye, daha mükemmele ulaşma çabası vardır. ''En mükemmelim'' dediğiniz gün, aslında bittiğiniz gündür; çünkü sanat ''ben artık oldum'' kalıplarına sığmaz..
Oğuz Gürel
1 yorum:
👍
Yorum Gönder