6.10.17

E-katılımlı 5. Mısır Uluslararası Karikatür Buluşması, Kahire 2018 Sergisi

5. Mısır Uluslararası Karikatür Buluşması, Kahire 2018 Sergisi
(Açılış: 15 Nisan)
Mısır Kültür Bakanlığı ile Mısır Karikatür Derneği işbirliğinde düzenleniyor.
Katılımcılar
18 yaş üzerindeki tüm dünya çizerleri katılabilir.
Konular:
1. Spor (Sports)
2. Serbest (Free) 
Teknik Özellikler
• Tüm eserler 300 dpi, orijinali A3 (297 mm x 420 mm) boyutta ve JPG formatta olmalıdır.
• Teknik / Renk: Serbest.
• Sayı: En çok 5 eser.
• Eserler telif hakları yasalarına uygun olmalıdır.
• Katılımcı, eserinin kendi ürünü olduğunu ve bu sergi ve etkinliğin tanıtımı çerçevesinde telif ödenmeksizin tamamen veya kısmen çoğaltılmasını, sergilenmesini ve yayınlanmasını kabul etmiş sayılır.
Katılım
• Eser(ler) en geç 05 Ocak 2018 tarihine kadar şu e-mail adresine yollanmalıdır: egyptcartoon2020@gmail.com
• Her katılımcı, Adı Soyadı - Tam Posta Adresi - Tel No - Elmek (Name - Address - Phone number - Email address) bilgilerini içeren kısa biyografisini (CV) eklemelidir.
• Seçilen eserler bir albümde yayınlanacak ve bu eser sahiplerine albüm gönderilecektir.
Ayrıntılı bilgi için:
https://www.facebook.com/egyptcartoon
Yazışma:
egyptcartoon2020@gmail.com
Etkinlik yöneticisi:
Gomaa Farahat
Koordinatör:
Fawzy Morsy.
Kaynak: caricaturque.

4.10.17

Sevgili gezegenimiz dünya - Uluslararası Çevre Karikatürleri Yarışması 2017, Macaristan

Sevgili gezegenimiz dünya - Uluslararası Çevre Karikatürleri Yarışması 2017, Macaristan
• Düzenleyen: Karakter Kommunikációs Iroda (Zöldbicikli Productions)
• Konu (Theme): Dünya hepimizin; onsuz yaşayamayız. Sevgili gezegenimize bunu nasıl anlatabiliriz? (The earth is all of ours. We can’t live without it. Can we make our beloved planet aware of this?)
• Ödüller: 300, 200, 100 Avro.
• Katılım: Geleneksel posta veya e-mail yoluyla katılımlar kabul ediliyor.
Geleneksel posta yoluyla gönderilecek eserler A3 boyutunda olmalıdır. Bu eserlerde şu bilgiler belirtilmelidir:
o Title of the work (Eser adı)
o Name (Çizer adı)
o Address (Adres)
o Phone number (Tel no)
o Email (Çizer e-mail adresi).
E-mail yoluyla gönderilecek eserler JPG formatta (300 dpi çözünürlük), portre formatında (dik) ise yaklaşık 2500 piksel genişlikte, manzara formatında (yatay) ise yaklaşık 3500 piksel genişlikte olmalıdır.
E-mail yoluyla gönderilen her eserde çizerin soyadı belirtilmelidir. Ayrıca aşağıdaki çizer ve eser bilgilerini içeren bir metin dosyası (txt, doc veya docx formatta/uzantılı) da eklenmelidir:
o Title of the work(Eser adı)
o Name (Çizer adı ve soyadı)
o Address (Adres)
o Phone number (Tel no)
o Email (Çizer e-mail adresi).
• Yarışma 14 yaş ve üzerindeki tüm çizerlere açıktır.
• Yayınlanmış karikatürler kabul edilmez.
• Sayı: En çok 3 orijinal karikatür.
• Son katılma: 19 Kasım 2017
• Geleneksel posta yoluyla katılım adresi (Gelen eserler geri verilmez): Sopron, Pf. 101, 9401, Hungary
• E-mail yoluyla katılım adresi: palyazat@zoldbicikli.hu
• Sonuçlar 24 Kasım 2017 tarihine kadar e-mail yoluyla katılımcılara bildirilecektir.
• Seçilen eserler çevre konulu etkinlikler çerçevesinde sergilenecek ve gezici sergiye dönüştürülecek, ayrıca düzenleyen kuruluşun (Zöldbicikli Productions) websitesinde ve facebook sayfasında izlenime sunulacaktır.
• Yarışmayla ilgili gelişmeler 10 Ekim'den itibaren  Zöldbicikli Productions websitesinde güncellenerek duyurulacaktır: www.zoldbicikli.hu. Ayrıca yarışmanın sanatsal yönetmeni Szénási Ferenc'den ek bilgi ve destek alınabilir: palyazat@zolbicikli.hu.
• Düzenleyen kuruluş tüm katılan eserlerin kullanım hakkına sahiptir.
• Katılımcı, tüm bu kuralları ve profesyonel jürinin vereceği kararları peşinen kabul etmiş sayılır.
Kaynak: zoldbicikli(PDF) .

29.9.17

TMOK 11. Uluslararası Fair Play Karikatür Yarışması 2017 sonuçlandı

TMOK 11. Uluslararası Fair Play Karikatür Yarışması’nın Kazananları Belli Oldu
Dünya çapında ilgi duyulan ve ödüller kazanan, bu yıl Karşıyaka Belediyesi’nin katkıları ile yapılan TMOK 11. Uluslararası Fair Play Karikatür Yarışması jürisi 25 Eylül 2017 tarihinde Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi’nde toplandı. Jüri 41 ülke ve 4 kıtadan gönderilen 473 eseri büyük bir titizlikle değerlendirdi ve ödül kazanları belirledi. 55 eserin sergilenmeye değer görüldüğü yarışmada kazananlara Kasım ayında Olimpiyatevi’nde düzenlenecek törenle ödülleri takdim edilecek.
Değerlendirme Sonucu Ödül Kazanan Karikatürler
1. Önder ÖNERBAY (Balıkesir, Türkiye) (Yukarıda)
2. Louis POL (Avustralya) (Aşağıda)
3. Malek SHEIKHI (İran)
4. Ramundo RUCKE (Brezilya)
Şilt Kazanan Karikatürler
1. Cihan AKTAŞ (Eskişehir, Türkiye)
2. Oktay BİNGÖL (İstanbul, Türkiye)
3. Xıaoqıang HOU (Çin)
4. Fatih COŞAR (Burdur, Türkiye)
5. Kaan SAATÇİ (İstanbul, Türkiye)
6. Constantin KAZANCKEV (Ukrayna)
TMOK 11. Uluslararası Fair Play Karikatür Yarışması’nın Jüri Üyeleri
Erdoğan ARIPINAR TMOK Fair Play Komisyonu Başkanı. EFPM 2.Başkanı, Dünya Fair Play Konseyi üyesi
Doç. Dr. Bilge DONUK TMOK Fair Play Komisyonu 2. Başkanı
Murat F. ÖZBAY TMOK Fair Play Komisyonu Üyesi
Teoman GÜRAY TMOK Fair Play Komisyonu üyesi-Sergi Sorumlusu
Uğur KORKMAZ TMOK Kurumsal İletişim Direktörü
Gürcan AŞKIN Karşıyaka Belediyesi Spor Müdürü
Muhittin KÖROĞLU Karikatürist
Ahmet ÖZTÜRKLEVENT Karikatürist
Nuhsal IŞIN Karikatürist
Şevket YALAZ Karikatürist
Mesut YAVUZ Karikatürist.
Kaynak: 28.9.2017 olimpiyatkomitesi.
(Eserler, çizerlerin FB paylaşımlarından alınmıştır).

23.9.17

57. Uluslararası Altın Şapka Karikatür Yarışması 2018, Belçika

57. Uluslararası Knokke-Heist Altın Şapka Karikatür Festivali 2018, Belçika
Yarışmacılar 18 yaşın üzerinde olmalıdır.
Tanım: Karikatür, mizahi bir resimdir. Ünlü bir kişinin portresi olabileceği gibi, gerçek bir durumun parodisi ya da salt komik bir durumun tasviri dahi olabilir. Tek bir sahneden, tek bir imgeden oluşabileceği gibi birkaç aşamalı bir bant karikatür halinde de çizilebilir. Canlandırma (animasyon) çalışmalar kabul edilmeyecektir.
Konu: Serbest.
Sayı: En çok 5 eser. Siyah-beyaz veya renkli. Eserler dijital tekniklerle üretilmiş de olabilir. Karikatürler yazısız, hiç ödül almamış ve Belçika’da sergilenmemiş olmalı, katlanmadan yollanmalıdır. Camlı, çerçeveli, paspartulu eserler yarışmaya kabul edilmez.
Telif hakkı: Katılımcılar, eserlerinin etkinliği tanıtım amaçlı (albüm, poster, takvim, vb) kullanımına izin vermiş sayılır.
Tüm katılan eserler, düzenleyen kuruluşun mülkiyetine geçer.
Özgünlük ve Sorumluluk: Eserlerin orijinal fikir sorumluluğu çizerine aittir. Olası kopya ve çalıntı iddialarının muhatabı çizerin kendisidir.
Katılım:
a. Orijital karikatür gönderimi: Yarışma sitesindeki katılım formu mutlaka doldurulup elektronik olarak yollanmalı; ayrıca çıktısı alınarak eser(ler)le birlikte postalanmalıdır.
Boyut: En az 21 x 30 (A4), en fazla 30 x 42 cm (A3). (Kenarlarda sergi paspartusuna uygunluk için 2 cm. boşluk bırakılabilir.) Her eserin arka yüzünde sanatçı soyadı (NAAM), adı (FOORNAAM) ve adresi (ADDRESS) bulunmalı.
b. Dijital karikatür gönderimi: Dijital eser katılımı için, yarışma sitesindeki katılım formu mutlaka doldurulup eser dosyaları eklenmelidir. Dosyalar en az 2480 x 3500 piksel (A4, 300 dpi çözünürlük) ve JPG, JPEG, EPS, PSD, PDF veya TIF formatta olmalıdır. Her dosya en fazla 5 MB olabilir.
Seçilen eserler sergi için paspartu edilecektir.
Ödüller: 5000; 2000; 1000 Avro. Ödül töreni için uçakla ulaşım + (bir gece) konaklama; sergiyi izleyenlerin oylarıyla belirlenen (ancak ertesi yıl takdim edilen) Halk Ödülü 500 Avro. Nakit ödüllerden yasal kesinti yapılır.
Albüm: Seçilenlere albüm yollanıyor.
Son katılma: 31.12.2017
Adres: Cultural centre Knokke-Heist vzw
Maxim Willemspad 1 , 8300 Knokke-Heist BELGIUM
Tel: +32 50 63 04 30
cartoonfestival@knokke-heist.be
www.cartoonfestival.be.

21.9.17

Makedonya'dan çizerlerimize uluslararası ödüller

Makedonya'da "Gavrilo Romanovich Derzhavin" Uluslararası Slavik Üniversitesi tarafından organize edilen 1. Uluslararası Mizah, Karikatür ve Aforizma Yarışması "Ben, Itar Pejo" 2017 sonuçları üç gün önce açıklandı. Balkanların Nasreddin Hoca'sı Hitar Petar / Itar Pejo konulu veya Serbest konuda karikatürlerin kabul edildiği etkinlikte, Türkiye'den Mehmet Kahraman'ın çalışması Üçüncülük Ödülü'ne değer görüldü (Yukarıda). Bugün paylaşılan bir açıklamada ise özel ödül verilen karikatürcülerin isimleri yer aldı. Buna göre, Avusturya, Avustralya, Bulgaristan, Hırvatistan, Ukrayna(2) ve Makedonya'dan diğer yedi çizerle birlikte Türkiye'den Erdoğan Başol Özel Ödül kazandı (Aşağıda).

20.9.17

2. Çukurova Karikatür Festivali 17-18 Kasım’da Adana’da gerçekleşecek

2. Çukurova Karikatür Festivali 17-18 Kasım’da Adana’da gerçekleşecek
Festival kapsamında yapılacak karikatür yarışmasında 16 yaş üstü kategoride birinciye 4.000TL, ikinciye 2.000TL, üçüncüye 1.000TL para ödülü verilecektir.
10-15 yaş kategorisinde ilk üçe giren çizerlere Wacom marka Çizim Tableti ve Tan Oral’ın bir karikatür kitabı hediye edilecektir.
Son katılım tarihi 16.10.2017 olan yarışmanın detaylarını öğrenmek için https://goo.gl/pMnnm3 adresini ziyaret ediniz.
Festival programıyla ilgili detaylı bilgiler Facebook sayfamızda paylaşılacaktır;
https://www.facebook.com/AdanaKarikaturOkulu/
Haber: Mehmet Saygın.

19.9.17

11. Urziceni Uluslararası Karikatür E-Yarışması 2017, Romanya

11. Urziceni Uluslararası Karikatür E-Yarışması 2017, Romanya
Düzenleyenler:
Urziceni Belediyesi Kültür Evi
Urziceni Belediyesi
BestCARTOONS.net sitesi
Tüm çizerlere açık bir yarışma.
Konular (Theme ): Serbest (Free Theme) ve "Gençlikten Yaşlılığa" (The Theme - From Youth to Old Age).
Ödüller: 500, 300, 150 Avro; 10 adet Mükemmellik Ödülü.
Tüm kazananlara Özel Onur Diploması ve BestCARTOONS.net sitesinde sergi sayfası verilecektir.
Sonuçlar açıklandıktan sonraki 2 hafta içerisinde, ödül kazanan eserin orijinali yarışma adresine sağlam şekilde ulaştırılmak gerekmektedir.
Nakit ödüller Urziceni'de veya vergisi/masrafı düşülmek şartıyla banka yoluyla ödenecektir.
Sayı: İki bölümde ayrı ayrı en çok 6 (toplam 12) yazısız eser.
Katılımcı biyografisi eklenmelidir.
Orijinalden taranmış / Dijital olarak üretilmiş eserler 300 DPI, RGB renk, JPG format ve herbiri en fazla 2 MB büyüklükte dosya olarak şu adrese yollanmalıdır: graficcontesturziceni@gmail.com
(Dosya adında sırayla katılımcının soyadı - ülkesi - eserin İngilizce ismi yer almalıdır).
Gönderilen eserler muhtemel benzerlik/kopya/çalıntı itirazları için Urziceni 2017 websitesinde yayınlanacaktır. İtiraz haklı bulunursa, o esere ödül verilmez. Sonuçlar aynı sitede yayınlanacaktır.
Katılımcı, eserinin etkinlik tanıtımında ve BestCARTOONS.net sitesinde kullanılıp yayınlanmasına izin vermiş sayılır.
Son katılma: 22 Kasım 2017.
Ek bilgi için e-mail: graficcontesturziceni@gmail.com.
Nicolae PETRACHE, Urziceni Kültür Evi Genel Müdürü.
(Kaynak: caricaturque).

18.9.17

İnsan Hakları için Mémorial de Caen Uluslararası Karikatür Ödülleri 2018, Fransa

İnsan Hakları için Mémorial de Caen Uluslararası Karikatür Ödülleri 2018, Fransa
1. İnsan Hakları İçin Uluslararası Karikatür Ödülü yarışmasını düzenleyenler, Mémorial de Caen (Esplanade du Général Eisenhower, CS 55026, 14050 Caen cedex 4, France) kuruluşu ile United Sketches for Freedom (Esplanade du Général Eisenhower, CS 55026, 14050 Caen cedex 4, France) derneğidir.
ÖDÜLÜN AMACI
2. İnsan haklarını savunmaya çizgisini hasreden basın karikatürcüleri bu şartname uyarınca eserlerini göndererek katılmaya davet edilmektedir. Konu (theme): İnsan Haklarını Savunmak (defending human rights).
KİM ve NASIL KATILABİLİR?
3. Başvuru 11 Eylül 2017'de başlar.
4. Tüm dünya çizerleri başvuruda bulunarak katılmaya davetlidir.
5. Her çizer en fazla 2 eser gönderebilir. Gönderilecek bu eser(ler), dijital formatta ve şu özelliklerde olmalıdır: En az 300 DPI (minimum) çözünürlük, A4 [21 x 29.7 cm] veya A3 [29.7 x 42 cm] boyut. Karikatürler, bir insan hakları ihlâlini eleştirmelidir.
6. Çizerler, eserleriyle birlikte, Fransızca veya İngilizce olarak kısa biyografi (300 harf) ve foto veya çizgi portrelerini göndermelidir.
7. Karikatürler 30 Kasım 2017 saat 24:00'e kadar yalnızca şu adrese gönderilmelidir: prixmemorial@unitedsketches.org
FİNALİSTLER
8. Jüri, 20 Aralık 2017 tarihine kadar finalist karikatürleri seçecektir. Bir çizerin sadece bir eseri seçilebilir. Seçilen çizerlere e-mail ile haber verilecek ve isimleri fotoğraflı olarak Mémorial de Caen ve United Sketches for Freedom websitelerinde yayınlanacaktır.
9. Dört ödül verilecektir:  İnsan Hakları İçin Mémorial de Caen Uluslararası Karikatür Ödülü, Siné Ödülü, Halk Ödülü, Genç Yurttaş Ödülü.
ÖDÜLLERİN BELİRLENMESİ
10. Ocak ayında, finalist karikatürler sosyal medyada yayınlanacaktır. Mémorial de Caen facebook sayfasına üye olanlar, Halk Ödülü için oylamaya davet edilecektir.
11. Etkinlikte görev alan veya Speeches for the Defence lisesinde okuyan gençlerden Genç Yurttaş Ödülü için oylama talep edilecektir.
12. İnsan Hakları İçin Mémorial de Caen Uluslararası Karikatür Ödülü'nün verileceği eseri, resmi bir jüri belirleyecektir.
13. Siné Ödülü'nün verileceği eseri, Catherine Siné başkanlığında bir jüri seçecektir.
ÖDÜLLER
14. İnsan Hakları İçin Mémorial de Caen Uluslararası Karikatür Ödülü 3,000 Avro.
15. Siné Ödülü 1,000 Avro.
16. Halk Ödülü 1,000 Avro.
17. Genç Yurttaş Ödülü 1,000 Avro. United Sketches tarafından ödenecektir.
18. Ödül kazanmayan finalist karikatür çizerlerine Mémorial de Caen kuruluşu tarafından 150 Avro ödül yollanacaktır.
19. Ödül kazananların resmi duyurusu, 26-28 Ocak 2017 tarihlerinde gerçekleştirilecek Speeches for the Defence etkinliği çerçevesinde yapılacaktır.
Çizerler, eserlerinin, düzenleyen kuruluş tarafından, basında ve sosyal medyada yayınlanmasını kabul etmiş sayılır. Çizerler, ayrıca, eserlerinin, diğer Mémorial de Caen İnsan Hakları Ödülleri tanıtımı için kullanılmasını da kabul etmiş sayılacaktır.
20. Fransız veri koruma yasası uyarınca, kişisel bilgilerinize erişim ve düzeltme yapma hakkınız vardır.
Kaynak: unitedsketches.

17.9.17

Niçin Yarışmadan Yana Değiliz? / Oğuz Aral

NİÇİN YARIŞMADAN YANA DEĞİLİZ?

Karikatür yarışmaları konusunda yıllardır sürekli mektup almaktayım… Yarışmalara katılmak isteyenler adres ve tarih sormakta ya da yarışma düzenleyenler yarışmalarının duyurulmasını istemekteler. Sizin de bildiğiniz veya fark ettiğiniz gibi Gırgır, karikatür yarışmaları ile ilgili çağrı ve haberleri yayınlamamaktadır. Bu konuda gelen mektupların çokluğu yüzünden, bu davranışımızın nedenini açıklamak gereğini duydum. Karikatür yarışmaları ile ilgili düşüncelerimi kısaca yazmaya çalışacağım…

Karikatür, baskı makinelerinin yaşamımıza girmesi ile kişiliğe kavuşmuş bir sanattır. Yani çoğaltılıp geniş kitlelere ulaşabilmesi, karikatürü, aranan ve gerek duyulan önemli bir sanat haline getirmiştir. Eskiden ressamların sadece eskiz defterlerinin sayfaları arasına sıkışıp kalmış mizahi resimler, çoğaltılıp halka ulaşmaya başlayınca öz ve biçim değişmiştir. Giderek halkın sorunları doğrultusunda bir konu ve anlatım gelişimi göstermiştir. Böylece, ressamların soylu bir kişiyi gizlice hicvetmek için çizdiği resimler gün ışığına çıkmıştır. Sürekli güzel ve idealci bir anlayış içinde dinsel resimler yapmak zorunda olan eski ressamların bu gerçek dışı güzelliklerden içine baygınlık gelmesi sonucunda çizdiği "Alaycı çirkinleştirmeler" basılmaya başlayınca karikatür, ayrı bir sanat haline gelmiştir.

Karikatür, eskiden mizah duygusu olan ressamlar tarafından çizilirdi. Gazete ve dergiler çoğalınca ressamların yerini "Karikatürcü" dediğimiz daha değişik bir çizer tipi aldı. Bunlar mizah taşıyan bir fikri abartılmış resimlerle çizmek yerine değişik bir karikatür dili oluşturdular.

Fakat karikatürcüler, geniş kitleler için sanat yapan bir çok kişi gibi seçkinler, "Elit tabaka" tarafından küçümsendiler. Aslında toplumda bir azınlık olan seçkinler için kitlelerin anlayıp sevdiği tür sanatların bir değeri ve güzelliği olamazdı. Olmamalıydı da… Çünkü seçkinler azınlık oldukları halde sanat konusundaki iktidarlarını sürdürmek zorundaydılar. Varolma nedenleri buna bağlıydı (Seçkin ile aydını birbirine karıştırmamak gerekir).

Böylece, karikatür gibi, sinema gibi hızla çoğaltılabilen ve geniş kitlelere ulaşabilen sanatları küçümsediler. İktidarlarını yürüttükleri sırça köşklere sokmadılar.

Bu sürekli küçümseme, karikatürcü denen kişi üstünde giderek aşağılık duygusu uyandırmaya başladı. Halk tarafından kolay algılanabilirliğin ve beğenilmenin "Banal" bayağı bir iş olduğuna inanmaya başladılar.

Seçkin beğenisi, "Ölümsüzlük" ve "Kalıcı olma" gibi bir takım resim değerlendirmeleriyle edebiyat ölçülerini karikatüre de uygulamıştı… Bu değer ölçüleri, karikatürcüyü, sokaklarda gezen gazete ve dergi sayfalarından, yavaş yavaş resmin mekanı olan sergi salonlarının duvarlarına itmeye başladı.

Bir yandan da karikatür çizerleri hızla çoğaldığı için yayınlanabilme olanağı azalıyordu. Bu durum da dünyada sergiciliğe akımı hızlandırdı.

Karikatürün sokaktan kapalı salonlara dönmesi, karikatürden oldum olası rahatsız olan bazı güçlerin işine geldi. Vurucu gücü büyük ve ele avuca sığmayan bir kitle sanatını EVCİLLEŞTİRMEK fırsatını kaçırmadılar. Belli bir tür karikatür anlayışını ödüllendirerek o anlayışı özendirdiler. Kitle iletişim araçlarının çoğuna da hakim oldukları için (Bilhassa TV) o anlayışın geniş propagandasını yaptılar. Böylece evcilleşmiş bir karikatür türünü tek ve mutlak karikatür anlayışı olarak kitlelere pompalamaya başladılar. Seçkinliğe heveslenmiş küçük gruplar üzerinde etkili oldular. Kişilik bocalaması içinde bulunan yarı aydın kesimde hiç olmazsa kafa bulandırdılar. Hele, kitleler tarafından beğenilmeyen karikatürcü türü içinde fedakar militanlar bile buldular.

Önce masum bir "Turistik karikatür şenliği" gibi başlayan bu tür yarışmalardan iki örnek verirsem, ne demek istediğim, sanırım daha iyi anlaşılacak…

Birincisi, Kanada'da Koka Kola şirketinin desteklediği 5000 dolar ödüllü bir yarışmanın Türkiye'deki izdüşümü… Adı Sedat Simavi Karikatür Yarışması… (Sedat Simavi'nin adını bu yarışmanın dışında tutuyorum. Çünkü, çıkardığı, Kurtuluş Savaşımızı destekleyen Güleryüz Mizah Dergisi'yle, yıllarca sürdürdüğü Karikatür Dergisi'yle ve çizdiği zaman için hiciv taşıyan karikatürleriyle, Türk mizahına katkısını saygı ile anmak görevimdir…)

İşte bu yarışmanın geçen yılki katılma şartnamesinde şöyle bir koşul vardı: Yarışmaya katılacak karikatürler politik ve ahlak dışı olmayacaktır.

Yani yarışmayı düzenleyenler, politika yapmak ile ahlaksızlık yapmayı eş anlamlı olarak görüyordu. Yani politik bir karikatürle, bir fuhuş karikatürü terazinin aynı kefesindeydi ve çok ayıptı. Böylece nasıl bir karikatür türünün kurumlaştırılmak istendiği ortaya çıkıyor.

Ödül de Türk parası değil, 5000 Amerikan Dolarıydı… Diğer uluslararası karikatür yarışmalarının yapıldığı İtalya'da liret, Japonya'da yen, Yugoslavya'da dinar, Belçika'da frank ödül olarak verilirken Türkiye'de neden dolar oluyormuş? Çünkü dolar yemini duyunca ünlü şanlı karikatürcülerin yarışmaya katılacağını sanır… Oysa birçok yabancı karikatürcü, değil dolar, ödül pırlanta bile olsa lotarya oynamaktan çoktan vazgeçmiştir. Garanti parayı görmeden, pazarlıkta kesişmeden, yarışmaya filan katılmazlar.

İkinci örneğimizin çağrı mektubu, şu anda önümde duruyor. Bu yarışma, Bulgaristan'ın Gabrova kasabasında kurulan Mizah Evi'nde yapılıyor. Tanıtım için güzel baskılı bir de albüm göndermişler. Albümde, bugüne kadar yarışmaya katılan karikatürler, fotoğraflar ve heykeller var. Hepsi de çok güzel yapıtlar. Zaten Mizah Evi girişimi çok güzel ve yararlı bir girişim. Ama gönderdikleri mektupta bir bölüm var ki, yenilir yutulur cinsten değil. Diyorlar ki: Sayın Yayın Müdürü… Sizin aranızda da bir yarışma açtık. Bizim yarışmamızı yayınında en güzel tanıtan yayın sorumlusunu bu şenliğimize davet edeceğiz. Ona özel ödül verip 5 gün bedava konuk edeceğiz…

İşte benim böyle yemleri midem kaldırmaz. Mizah adına yapılmış güzel bir davranışı ve mizaha verilen emeği tanıtmayı zaten görev sayarım. Ama işin dibine lotaryalı bir rüşvetcik kondu mu görevimi bile yapamam… Böyle propagandalı, çıkarlı işler, elimi durdurur. Gabrova'ya gitmek istersem, kalkar giderim. Param varsa 5 değil, 15 gün kalırım, kime ne?

İşte bu mektup da bir başka "Yarışma düzenleme zihniyetini" açıklıyor. Böyle düzenleyici kurnazlıkları da benim fena halde midemi bulandırıyor. Böylesine nedenler yüzünden Gırgır'da yarışma duyurularına yer vermiyoruz. Sergiler can baş üstüne… Ama Gırgır'ı, yarışma denen, amacının, seçiminin ne olduğu belirli ya da belirsiz hiçbir karikatür koşusuna bulaştırmamaya kararlıyız.

Ayrıca birçok faydasına rağmen, kişi olarak yarışma denen "Karikatür spekülasyonuna" da karşıyım. Her yarışmada bir kaç kazanan varsa bir sürü de kaybeden var demektir. Buna kim karar verecek? Hangi anlayışa ve hangi teraziye göre?.. Bir tek karikatür seçicisinin halk olduğuna inanıyorum. Beğenirse bakar, beğenmezse bir daha bakmaz. Karikatürcünün tek ödülü de aldığı telif ücreti ve halka ulaşabilmenin sevincidir.

Yeri geldiği için Türkiye'de pıtırak gibi çoğalan karikatür yarışmalarından da söz etmek isterim.

Karikatür, tekrar halk arasında sevilen bir sanat olalı beri adını duyurmak isteyen her kişi ve kuruluş şıpınişi karikatür yarışması düzenler oldu. Dergilerden bankalara, sigorta şirketlerinden reklamcılara kadar yarışma düzenleyen düzenleyene… Eh, son yıllarda nasıl olsa karikatürcü de bollaştı… Gelsin bir yarışma, yağsın karikatürler… Onlara düşen de, artık değişmez bir takım haline getirilmiş 5-6 karikatürcüyü çağırıp "Haydi bize azıcık birinci, ikinci, üçüncü seçin" demek oluyor. Kazanana da biraz bin lira, kupa bardak, tabak dağıtıp, gazete ve dergi haberi haline gelip kurumlaştıklarını "Tescil" ettiriyorlar.

Hatta bu yarışmaların öylesine "Şaşkınca" düzenlenmiş olanları var ki, insan ne düşüneceğini şaşırıyor. Çünkü karikatür gönderen yarışmacıdan bir de üstüne para istiyorlar. Bu paraları toplayıp kazananlara vereceklermiş. Çünkü yarışmayı düzenleyenlerin ödül olarak verecekleri paraları yokmuş. Yani karikatüre yeni başlayan bir yarışmacı, parasını bile bile kaptıracak. Çünkü acemi bir çizgiyle kazanma şansı, piyango bileti alan bir vatandaş kadar bile yok… Bankerlik gibi bir şey…

Ben, ülkemizdeki bu yarışmalardan çoğunun, aslında iyi niyetle fakat üstünde az düşünülerek yapıldığına inanıyorum… Biraz düşünülse, yarışmaların asıl amacı olan "Karikatür sanatına" hizmet, genç karikatürcüyü yüreklendirme işinin gerçekleşmeyeceğini görürüz. Tersine, karikatür ve karikatürcü, moda olan bir reklam malzemesi olarak kullanılmaktadır. "Emek değil, lotaryacılık felsefesi" yüceltilmektedir.

Yarışmaların hep sevimsiz yanlarından söz ettik. Biz, sadece Gırgır olarak, yarışmalara neden yer vermediğimizi, ilişkimiz olmasın diye özen gösterdiğimizi anlatmak istedik. Kendimizce ırak durmak için geçerli sebeplere değindik… Bu yarışmaların iyi yönü hiç mi yok, hiç mi faydasını görmedik?

Önce, yarışmalara katılan veya ödül kazanan yüzlerce karikatürcümüzü, yarışmalarla ilgili düşüncelerimizin dışında tutuyoruz. Bu düşüncelerimiz, sadece yarışmaların yapısı ve nedenleri ile ilgilidir. Yoksa, emek verip durduk yerde bir güzellik yaratan kişi için sadece "Saygın" sözcüğü kullanılmalıdır… İster yarışmaya versin emeğini, ister, gazeteye… O, kendi seçimidir… Aslolan yaratıcı emeğidir…

Yarışmaların faydasından söz ettik. Kısaca sıralamaya çalışalım:

- Karikatürün gazete ve dergilerden dışlandığı zamanlarda karikatürcülerimizin dış ülkelerde kazandıkları yüzlerce ödül, karikatür sanatının sürekliliğini sağlamıştır.

- Ulusça dış ülkelerden başarılara çok önem verdiğimiz için karikatür sanatı toplumumuzda saygınlık kazanmıştır. Bir futbol maçındaki galibiyete bile muhtaç hale getirilmiş halkımız için kazanılan ödüller, gurur ve moral nedeni olmuştur… Halk, kazanan karikatürü görmemiş olsa bile "Bizde karikatür sanatı var" demiştir.

- Çizerin içine dönüklüğü kırılmış, uluslararası görgü alışverişi başlamıştır… Etkilenme sonucu karikatürümüze daha değişik anlatım biçimleri gelmiş, bu anlayış, bir çok gelişmeyi başlatmış, gazete ve dergi tekniklerine göre çizilen karikatürler, değişik süsleme teknikleri, renkli çalışmalar ve afiş anlatımlarıyla zenginleşmiştir.

- Yarışma sırasında açılan sergiler, karikatürün asıl amacı olan kitlelere ulaşmayı sağlamıştır. Bir Türk karikatürünü gazete veya dergisinde göremeyen bir Finli, sergide görmüştür. Ya da bir Türk, Macar karikatürüyle tanışmıştır… Bu görme alışverişi de halkların mizah içindeki birlikteliğini ve kardeşliğini sağlamaya çalışan önemli bir olaydır.

- Bazı yarışmalardan sonra yayınlanan albümler, belge olarak karikatür sanatına fayda getirmiştir.

- Ödüller, genç karikatürcüleri heveslendirmiş, karikatür yayınlama olanağı bulamayan karikatürcüleri yüreklendirmiştir. Böylece karikatürden kopmamasını sağlamıştır.

Herhalde aklımıza gelmeyen daha birçok yararı olan bu yarışmalara katılmayın ya da katılın diye yazmadım ben bu yazıyı… Sadece ısrarlı mektuplarınız üstüne neden yarışma adresi vermediğimizi, neden kazanan veya kaybedenleri duyurmadığımızı anlatmak istedim. Gırgır'ın Türk karikatürü üzerinde etkisi çok büyük olduğu kadar, sorumluluğu da çok büyük. Bu sorumluluk içinde "Yarışma" sorumluluğunu taşımak istemiyoruz. Ama karikatür anlayışı bir tane değil, belki de bin tanedir. Biz, yarışma karikatürü yapmaya çalışmıyoruz.

Sergilere canı gönülden evet… Fakat yarışmalara inanmıyorum. Bu, benim çok kişisel bir düşüncem. İnanmadığım bir işi de kendim, başkasına öğütleyemem.

OĞUZ ARAL
GIRGIR, 11 Kasım 1984.

(Bu yazı k-grubu'ndan alınmıştır. Grupta paylaşan: Levent Elpen).