"Zeytin" ve "Serbest" konulu 13. Uluslararası Karikatür Yarışması Sergisi Bulgaristan’da

13. ULUSLARARASI KARİKATÜR YARIŞMASI 2024 SERGİSİ

BULGARİSTAN'IN GABROVA ŞEHRİNDE AÇILDI

Girne Belediyesi ile Kıbrıs Türk Karikatürcüler Derneği tarafından 13 yıldır geleneksel olarak düzenlenen "Zeytin Mizah Şenliği – Uluslararası Karikatür Yarışması"nda bu yıl ödül kazanan ve sergilenen karikatürlerden oluşan bir seçki, "13th International Cartoon Contest Kyrenia – Cyprus 2024" adıyla, Bulgaristan’ın Gabrova şehrindeki, dünyanın en önemli karikatür ve mizah kurumlarından biri olan Uluslararası Mizah ve Hiciv Müzesi'nde 24 Ekim 2024 tarihinde törenle açıldı. 

 Girne Belediyesi Meclis Üyesi ve Kültür Sanat Komitesi Başkanı Ziya Egemen Sencer ile Zeytin Mizah Şenliği Düzenleme Komitesi Üyesi karikatürcü Zafer Tutkulu, Uluslararası Mizah ve Hiciv Müzesi'nin davetlisi olarak serginin açılışında hazır bulundular. 

Gabrova Belediyesi temsilcileri; film yönetmeni, senarist ve yapımcı Prof. Henri Kulev, Mizah Müzesi Karikatürler Bölümü üyesi Chavdar Georgiev, Bulgar karikatürcüler ve kalabalık davetliler serginin açılışında yer aldılar. 

Uluslararası Mizah ve Hiciv Müzesi Halkla İlişkiler Uzmanı Svetlana Mihailova tarafından açılışı yapılan sergide, Müze Müdür Yardımcısı Nela Rachevits, Dünya Karikatürcü Örgütleri Federasyonu (FECO – BULGARIA) Başkanı Ivailo Tsvetkov ve Girne Belediyesi Meclis Üyesi Ziya Egeme Sencer birer konuşma yaptılar. Sergide yer alan "Uluslararası Zeytin Karikatürleri Yarışması'nınTarihçesi ve Renkli Karikatürden Siyah-Beyaz Karikatüre Geçiş Nedenleri" konulu sunum yazısı ise Hüseyin Çakmak tarafından kaleme alındı. 

Serbest konulu bölüm

Birincilik Ödülü: Altın Zeytin Heykeli

Ivailo Tsvetkov (Bulgaristan)

 Açılış töreni sonrasında, 13. Uluslararası Karikatür Yarışması'nda "Serbest" konulu bölümde Altın Zeytin Ödülü kazanan Bulgar karikatür sanatçısı Ivailo Tsvetkov'a anısal ve maddi ödülü, Girne Belediyesi Meclis Üyesi Ziya Egemen Sencer tarafından takdim edildi. 

 Toplam 50 adet karikatürün yer aldığı, "13th International Cartoon Contest Kyrenia – Cyprus 2024" isimli sergi 28 Şubat 2025 tarihine kadar Gabrova Uluslararası Mizah ve Hiciv Müzesi'nde açık kalacak.

Zeytin konulu bölüm

İkincilik Ödülü: Gümüş Zeytin Heykeli

Firuz Kutal (Norveç)

Zeytin konulu bölüm

Özel Ödül: Muammer Kotbaş

Zeytin konulu bölüm

Özel Ödül: Mustafa Kurmalı

Zeytin konulu bölüm

Özel Ödül: İsmail Kar

Serpil Kar

Mehmet Zeber.

*

Ayrıca bkz: humorhouse & caricaturque.

Hüseyin Çakmak: Gabrova Karikatür Sergisi sunumu

ULUSLARARASI ZEYTİN KARİKATÜRLERİ YARIŞMASI’NIN TARİHÇESİ VE RENKLİ KARİKATÜRDEN SİYAH – BEYAZ KARİKATÜRE GEÇİŞ NEDENLERİ

Zeytin Karikatürleri Yarışması ve Sergisi, 2007 yılında, Kıbrıs Türk Karikatürcüler Derneği'nin Girne Belediyesi'ne yaptığı öneriyle düzenlenmeye başlandı. Girne Türk Belediyesi 1958 yılında, Kıbrıs Türk Karikatürcüler Derneği ise 1986 yılında kurulmuştur. 

Girne Belediyesi, 23 yıl önce, Zeytin ağacını ve Zeytin ürününü yaşatmak için, Girne şehri yakınlarındaki tarihsel ismi "Temploz" yeni ismi "Zeytinlik" olan köyde Zeytin Festivali düzenlemeye başladı. Zeytin Festivali’nin düzenlenme amacı, binlerce yıldır Kıbrıs'ta üretilen ve birçok ailenin geçim kaynağı olan Zeytin ağacının ve ürünlerinin korunup yaşatılmasıydı. 1980'li yıllardan itibaren Kıbrıs Türk Toplumu'nda oluşmaya başlayan çarpık kentleşme ve betonarme yapılaşma, önemli bir ürün olan Zeytin ağacının azalmasına neden olmuştu.

Hatalı imar planları sonucu, inşaat şirketleriyle özel kişilerin Zeytin üretimi yapılan alanlara konut yapması, Zeytin ağacının ve Zeytin üretiminin azalmasına neden olmuştur. Bir zamanlar yurt dışına Zeytin yağı ihraç eden Kıbrıs Türk Toplumu, hatalı politikalar nedeniyle, bazı zamanlar yurt dışından Zeytin ve Zeytin yağı ithal etmektedir. Bu sorunlara dikkat çekebilmek için 2007 yılından bugüne düzenlenen Zeytin Karikatürleri Yarışması, Zeytin ağacının korunmasını ve Zeytin üretiminin artırılmasını amaçlamaktadır. Yanısıra, Zeytin üretimi konusundaki çelişkilerin ve hatalı politikaların karikatür sanatı ile eleştirilmesini ve kitlelere iletilmesini amaçlamaktadır.

Bu amaçlar doğrultusunda 2007 yılında "Ulusal Zeytin Karikatürleri Yarışması" düzenlendi. 2008 – 2009 ve 2014 – 2019 yılları arasında bu etkinlik "Uluslararası Zeytin Karikatürleri Yarışması" olarak düzenlendi. Dünya'nın çeşitli ülkelerindeki karikatürcülerden gelen yoğun talep doğrultusunda, 2020 yılından itibaren, "Uluslararası Zeytin Karikatürleri Yarışması"na yeni bir düzenleme yapıldı. “Serbest” konulu karikatürleri de yarışma kapsamına dahil etmek için etkinliğin adı “Uluslararası Zeytin Mizah Festivali – Uluslararası Karikatür Yarışması” olarak değiştirildi. 

1990'lı yıllardan sonra Dünya Karikatür Sanatı'nda ve uluslararası karikatür yarışmalarında yaşanan sıkıntıları, yozlaşmayı, sanal ve teknolojik sorunları gidermek için, 2007 yılından bugüne Ulusal – Uluslararası Zeytin Karikatürleri Yarışmaları'nı düzenlerken şu konular etkinliğin temel ilkeleri olmuştur: 

1 – Yarışmaya postayla gönderilen orijinal karikatürler kabul edilmektedir. 

2 – Uluslararası Seçici Kurul Üyeleri Girne şehrine davet edilmektedir. Ulaşım, otel ve yemek masrafları karşılanmaktadır. 

3 – Yarışmaya gönderilen benzer, taklit, çalıntı karikatürler itiraza sunulmaktadır. Uluslararası Seçici Kurul Üyeleri'nin seçtiği eserler de itiraza sunulmaktadır. Yapılan itirazlar dikkate alnmaktadır. Kesin sonuçlar açıklanmadan önce benzer, taklit, çalıntı karikatürler iptal edilmektedir. 

4 – Yarışmada ilk üç ödülü kazanan karikatürcüler ödül törenine davet edilmektedir. Ulaşım, otel ve yemek masrafları karşılanmaktadır. 

2007 – 2009 ve 2014 – 2024 yılları arasında düzenlenen (Covit – 19 karantina koşulları nedeniyle 2020 – 2021 yılları hariç) "Ulusal –Uluslararası Zeytin Karikatürleri Yarışmaları"nda Uluslararası Seçici Kurul Üyesi olarak görev yapan 60'tan fazla karikatür sanatçısı ile ödül kazanan 50'den fazla çizeri Girne şehrine davet edilip ağırlanmıştır. 

Uluslararası Zeytin Mizah Festivali – Düzenleme Komitesi'nin 22.02.2024 tarihinde aldığı karar sonrası, Uluslararası Karikatür Yarışması'na sadece Siyah – Beyaz renklerle hazırlanan karikatürlerin kabul edileceği açıklandı. Bu kararın nedenleri şunlardır: 

1 – Bilgisayar teknolojisinin gelişmesinden sonra, 1990’lı yıllardan günümüze, Dünya Karikatür Sanatı büyük sorunlar ile karşı karşıya kalmıştır. Başlangıç, gelişme ve olgunlaşma dönemlerinden sonra, sadece Siyah ve Beyaz renklerle, yalın, pratik, deforme ve abartılı çizgilerle üretilen ve yansıtılan karikatür sanatı özünden saptırılmıştır.  

2 – Karikatürcü olmayan, karikatürün özünü bilmeyen, gelişmiş bilgisayar programları kullanarak – veya Yapay Zeka teknolojisi – başkalarına ait fikirleri ve esprileri kopyalayan, çizimler üreten kişiler karikatür sanatını kontrol altına almışlardır. 

3 – İllüstrasyon, resim, fotoğraf, soyut ve sürrealist resim gibi sanat ürünleri bilgisayar programları ile çizime dönüştürülerek "karikatür" diye sunulmaktadır. Bu tür üretimlerde yoğun renkler de kullanıldığı için "çizgi" ve "espri" anlaşılmamaktadır. 

4 – Uluslararası karikatür yarışmalarında görev yapan birçok seçici kurul üyesi Siyah – Beyaz üretilen, basit, etkili, pratik, deforme, abartılı ve anlaşılır karikatürleri gözardı etmekte; bilgisayar programlarıyla hazırlanan illüstrasyon, resim, fotoğraf, soyut ve sürrealist tarzda renkli ve sözde karikatürleri dikkate almaktadır.

Bu sorunlar nedeniyle, Uluslararası Karikatür Yarışması'na Siyah – Beyaz, (Gri tonlamalar da kabul edilmez) yalın, pratik, deforme ve abartılı çizgiler ile hazırlanan karikatürler talep ettik ve olumlu tepkiler aldık. 

Ve sonuç... Uzun yıllardan sonra yeniden, sadece Siyah – Beyaz renklerle üretilen karikatürlerin ihtişamını ve etkisini yaşadık. Yalın, pratik, etkili, deforme, abartılı çizgiler ile yansıtılan esprileri ve konuları algıladık.

Değerli yetkililer: Kıbrıs'ın Girne şehrinde, Girne Belediyesi ile Kıbrıs Türk Karikatürcüler Derneği'nin düzenlediği "13. Uluslararası Karikatür Yarışması"nda ödül kazanan karikatürleri Gabrovo – Mizah ve Hiciv Müzesi'nde sergileyeceğiniz için çok teşekkür ederiz. Emeği geçen herkese ve bu sergiyi izleyecek olanlara selamlarımı iletiyorum... 

Hüseyin Çakmak 

Kıbrıs Türk Karikatürcüler Derneği 

Genel Sekreter. 

Uluslararası Zeytin Mizah Şenliği 

Düzenleme Komitesi Üyesi.