11.3.10

Usta çizer Turhan Selçuk 88 yaşında hayatını kaybetti

Türk ve dünya karikatürünün büyük ustalarından Turhan Selçuk, İstanbul'da tedavi gördüğü hastanede bugün saat 01.30’da hayatını kaybetti. 1969’da Ferit Öngören ve Semih Balcıoğlu ile birlikte Karikatürcüler Derneği’nin kurucularından olan Turhan Selçuk’un ölümü dolayısıyla TGC’nden yapılan açıklama şöyle:
Turhan Selçuk'u Kaybettik.
Cemiyetimiz üyesi, Basın Şeref Kartı ve 1998 Burhan Felek Basın Hizmet Ödülü sahibi, karikatür sanatının büyük ustalarından Turhan Selçuk'u 11 Mart 2010 Perşembe günü kaybettik.
1922 yılında Milas'ta doğan Selçuk'un ilk karikatürleri 1941 yılında Adana'da Türk Sözü, İstanbul'da Kırmızı Beyaz ve Şut'ta yayımlandı. 1948 yılında Şaka, Akbaba, Tasvir ve Aydede dergilerinin kadrolarında yer aldı. Ertesi yıl Yeni İstanbul gazetesine girdi. ABD 'li karikatürcü Saul Steinberg'in "Çizgiyle Mizah" anlayışını benimsedi. Aynı gazetede karikatür tarihini ele alan yazılar kaleme aldı. "Grafik Mizah" ın karikatürün evrensel anlatımı olduğunu savundu. 1951'de ilk sergisini açtı. 1952'de kardeşi İlhan Selçuk ile birlikte öncülerinden olduğu 1950 Kuşağının ilk yayını 41 Buçuk adlı mizah dergisini, 1953’te de Karikatür'ü yayımladı. İlk kitabı Turhan Selçuk Karikatür Albümü'nü çıkardığı 1954'te Milliyet gazetesine giren sanatçı, oluşturduğu karikatür üslubunu bu dönemde geometrik bir estetiğe oturtmaya başladı ve bu tür yapıtları kardeşiyle birlikte çıkardığı mizah dergisi "Dolmuş"ta ivme kazandı.
1957'de Milliyet'te "Abdülcanbaz" adıyla ünlenen çizgi roman kahramanının maceralarına başladı. 1959'da 140 Karikatür'de yeni dönem yapıtlarından bir seçki düzenledi. 1960'larda İtalyan mizah dergisi İl Travaso'nun kadrosuna girdi. 1961'de haftalık politika dergisi Yön'de çizmeye başladı. 1962'de "Turhan 62", 1964'te ise "Hiyeroglif", 1969’da "Hal ve Gidiş"i yayımladı. Aynı yıl ikinci kez Yeni İstanbul'a döndü. Daha sonra Akşam'a geçti.1972'de ise Cumhuriyet gazetesinde haftalık panaromik politik karikatürler çizmeye başladı. 1979’da ansiklopedik albümü Söz Çizginin'i yayımladıktan sonra 1980’de Milliyet'e döndü. Daha sonra halen karikatürlerinin yayımlandığı Cumhuriyet gazetesine geçti. Türkiye Gazeteciler Cemiyeti'nin ve diğer meslek kuruluşlarının Başarı Ödülleri yarışmalarında çeşitli ödüller kazanan Selçuk'un yurt içinde çeşitli sergileri açıldı. Yapıtları ABD, Kanada, İtalya, Bulgaristan, İsviçre ve Polonya'da karikatür müzelerine alındı. 1998'de Anadolu Üniversitesi tarafından Onursal Bilim Doktoru ünvanına layık görüldü.
Selçuk'un cenazesi 13 Mart 2010 Cumartesi günü saat 14.00'de Cumhuriyet gazetesinde yapılacak törenin ardından 14 Mart 2010 Pazar günü Nevşehir, Hacı Bektaş 'ta toprağa verilecek.
ORHAN ERİNÇ'in AÇIKLAMASI
Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Orhan Erinç, karikatürcü Turhan Selçuk'un ölümüyle ilgili bir açıklama yaptı. Erinç şunları söyledi:
"Değerli ve 60 yıllık kıdemli üyemiz, Türk ve dünya karikatürcülüğünün 69 yıllık çınarı ustamız Turhan Selçuk'u kaybetmiş olmanın üzüntüsü içindeyiz.
Dünyanın da ünlü ve uzun soluklu karikatür ustalarından olan Turhan Selçuk'un, gazeteciliğin karikatür dalına getirdiği yeniliklerle çizgi roman kahramanları, kendisinin unutulmadan aramızda yaşamasını sağlayacak karikatür klasikleri arasında yerini almıştır.
Selçuk'un ailesine, basın karikatür ve sanat dünyasına başsağlığı dileklerimi sunarım."
Turhan Selçuk'un çizgilerinden örnekler için bkz:
http://www.sanalmuze.org/sergiler/contentxy.php?sergi=397&ic=90&pg=0 http://www.karikaturculerdernegi.org/karikaturculer.asp?id=4159
http://www.cumhuriyet.com.tr/?im=galeri&kid=704&sn=1#sd
Turhan Selçuk'un 8 Mart 2010 tarihinde Cumhuriyet'teki "Söz Çizginin" köşesinde yayınlanan son çizgisi için bkz>>

1991 yılında PTT idaresince çıkarılan,
Turhan Selçuk'un ünlü karakteri
Abdülcanbaz figürünü taşıyan posta pulu.
*
(TGC açıklaması ile pul görselini ileten Kamil Yavuz'a teşekkürler.)

Hiç yorum yok: